Có nên tiêm ngừa uốn ván khi bị thương lúc dọn nhà sau lũ không?

Lũ đi qua, mọi người thở phào nhẹ nhõm nhưng khi bắt tay vào dọn dẹp, nhiều người không ngờ rằng những nguy hiểm thật sự… chỉ mới xuất hiện.

Bùn đất, gỗ mục, kim loại gỉ, mảnh chai, đinh nhọn tất cả hòa trộn trong lớp hỗn độn mà ai cũng phải chạm vào. Và chỉ cần một vết trầy nhỏ, một đường cắt mỏng như sợi chỉ cũng đủ mở đường cho vi khuẩn uốn ván “đánh úp” cơ thể.

Có những vết thương nhìn tưởng vô hại, nhưng uốn ván thì không bao giờ “nhẹ nhàng” cả.

Trước tình trạng người dân chủ quan với các vết thương nhỏ khi dọn dẹp nhà cửa sau lũ, BS. Nguyễn Thị Kiều Trinh công tác tại Đại Học Phan Châu Trinh đưa ra những chia sẻ chuyên môn nhằm cảnh báo và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
 

Ảnh minh họa: nguồn Gemini

Vì sao dọn nhà sau lũ lại dễ mắc uốn ván hơn bình thường?

Sau mưa lũ, môi trường trở thành nơi trú ẩn hoàn hảo cho vi khuẩn Clostridium tetani tác nhân gây uốn ván. Chúng tồn tại nhiều trong:

• Bùn, đất, nước ô nhiễm ngập tràn khắp nhà
• Sắt thép gỉ, mảnh tôn, đinh nhọn, dây kẽm
• Rác trôi nổi, chai lọ vỡ, vật liệu xây dựng
• Xác loài vật phân huỷ còn sót lại

Ở môi trường trơn trượt, người dân làm việc liên tục và thiếu bảo hộ, việc bị thương là điều khó tránh. Và chỉ một vết thương dính bùn đất cũng đủ để vi khuẩn uốn ván thâm nhập.

Uốn ván nguy hiểm như thế nào?

Đây không phải bệnh “ở đâu đó ngoài xa”. Uốn ván có thể khiến người khỏe mạnh nhất cũng rơi vào trạng thái đau đớn tột độ:

• Cứng hàm, không thể há miệng
• Co rút cơ dữ dội, toàn thân căng cứng
• Co giật liên tục
• Ngạt thở, suy hô hấp
• Và thậm chí… tử vong nếu không xử trí sớm

Điều đáng sợ nhất là vi khuẩn uốn ván không làm vết thương lớn lên, nhưng độc tố của nó lại cực kỳ mạnh.

Vậy có nên tiêm ngừa uốn ván khi bị thương lúc dọn nhà sau lũ?

Chắc chắn là CÓ. Và cần làm càng sớm càng tốt.

Bác sĩ sẽ căn cứ vào:

1. Mức độ vết thương

• Vết thương bẩn, dính bùn đất
• Vết đâm sâu do đinh, sắt gỉ
• Vết cắt dài hoặc khó làm sạch

→ Những trường hợp này gần như bắt buộc tiêm ngay.

2. Lịch sử tiêm uốn ván trước đó

• Hơn 10 năm chưa tiêm nhắc → tiêm ngay
• Không nhớ đã tiêm hay chưa → đi tiêm để đảm bảo an toàn
• Vết thương quá bẩn/dài/sâu → bác sĩ sẽ chỉ định tiêm dù đã từng tiêm trước đó

Một mũi tiêm nhỏ đôi khi chính là ranh giới giữa an toàn và nguy hiểm.

Khi bị thương, nên làm gì trước khi tới cơ sở y tế?

Để giảm rủi ro nhiễm trùng, bạn cần xử lý nhanh:

• Rửa vết thương bằng nước sạch – không chà mạnh
• Dùng xà phòng vệ sinh vùng xung quanh
• Không bôi lá, không dùng thuốc dân gian
• Che vết thương bằng băng gạc sạch
• Đến ngay trạm y tế hoặc bệnh viện để bác sĩ xử trí và đánh giá nguy cơ uốn ván

Hậu lũ, chúng ta có thể gom góp lại đồ đạc, nhưng không thể gom góp lại sức khỏe đã mất. BS. Nguyễn Thị Kiều Trinh chia sẻ

Vết thương nhỏ không đáng sợ bằng sự chủ quan. Uốn ván không cho ai cơ hội thứ hai nhưng tiêm phòng thì lại rất đơn giản. Hãy dọn nhà cẩn thận, mang đầy đủ bao tay – ủng – khẩu trang, và đừng quên: Bất kỳ vết thương nào dính bùn đất đều cần được bác sĩ kiểm tra và cân nhắc tiêm uốn ván ngay.