SARS-CoV-2 đi qua nhau thai và lây nhiễm não của hai trẻ sơ sinh: “Đây là trường hợp đầu tiên”

Marcia Frellick

April 07, 2023

Ghi chú của biên tập: Tìm tin tức và hướng dẫn mới nhất về COVID-19 trong trung tâm nguồn Coronavirus của Medscape.

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện ra nhiễm trùng COVID đã đi qua nhau thai và gây tổn thương não ở hai trẻ sơ sinh, theo một nghiên cứu được công bố trực tuyến hôm nay trên tạp chí Nhi khoa.

Một trong 2 bé đã chết lúc 13 tháng và bé còn lại vẫn được chăm sóc và theo dõi vào thời điểm nộp bản thảo.

Tác giả chính Merline Benny, MD, với bộ phận sơ sinh của  khoa nhi Đại học Miami, và các cộng sự đã thông báo cho các phóng viên hôm nay trước khi phát hành.

Đây là trường hợp đầu tiên, tác giả Shahnaz Duara, MD, giám đốc y khoa của Đơn vị Chăm sóc chuyên sâu về Sơ sinh tại Bệnh viện Nhi đồng Holtz, Miami, giải thích rằng đây là nghiên cứu đầu tiên xác nhận sự lây truyền SARS-CoV-2 qua nhau thai dẫn đến tổn thương não ở trẻ sơ sinh. Cả hai trẻ đều âm tính với virus thời điểm lúc sinh.

Hai trẻ sơ sinh đã được đưa vào ICU dành cho trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Nhi đồng Holtz ở Đại học Miami/Trung tâm Y tế Jackson Memorial trong những ngày đầu xảy ra đại dịch của làn sóng Delta.

Cả hai trẻ sơ sinh đều có kết quả xét nghiệm âm tính với vi-rút khi mới sinh, nhưng có kháng thể SARS-CoV-2 trong máu tăng đáng kể, cho thấy kháng thể đã vượt qua nhau thai hoặc vi-rút đã vượt qua và đáp ứng miễn dịch là của trẻ.

Tiến sĩ Benny giải thích rằng cho đến thời điểm này, các nhà nghiên cứu đã quan sát hơn 700 cặp mẹ/con mà người mẹ có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID tại bệnh viện Jackson và hầu hết những người có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID đều không có triệu chứng. Hầu hết các bà mẹ và trẻ sơ sinh xuất viện mà không có biến chứng.

“Tuy nhiên, hai em bé này có hình ảnh lâm sàng rất khác thường,” bác sĩ Benny nói. Những đứa trẻ này được sinh ra từ những bà mẹ dương tính với COVID trong tam cá nguyệt thứ hai và chào đời sau đó vài tuần. Co giật bắt đầu vào ngày đầu tiên sau sinh.

Các em bé bắt đầu co giật từ ngày đầu tiên sau sinh. Tiến sĩ Benny cho biết  rằng, các bé có giảm trương lực cơ (hypotonia) khi thăm khám.

Tiến sĩ Duara nói: “Chúng tôi hoàn toàn không có lời giải thích thỏa đáng nào cho những cơn động kinh ban đầu và mức độ tổn thương não mà chúng tôi thấy.

Tiến sĩ Benny cho biết khi các trẻ lớn lên, chúng có chu vi vòng đầu rất nhỏ. Không giống như một số trẻ sinh ra với virus Zika, những trẻ này không bị tật đầu nhỏ khi mới sinh. Hình ảnh chụp não của hai em bé cho thấy não bị teo đáng kể và các bài kiểm tra về phát triển thần kinh cho thấy sự chậm trễ đáng kể.

Các cuộc thảo luận bắt đầu với các chuyên khoa của trung tâm bao gồm các nhà thần kinh học, nhà nghiên cứu bệnh học, bác sĩ thần kinh học và bác sĩ sản khoa, những người chăm sóc cho cả bà mẹ và trẻ sơ sinh.

Các chuyên gia đã kiểm tra nhau thai và tìm thấy một số thay đổi đặc trưng của COVID và sự hiện diện của vi rút COVID. Điều này đi kèm với việc gia tăng các dấu hiệu viêm nhiễm và giảm nghiêm trọng một loại hormone quan trọng đối với sức khỏe của nhau thai và sự phát triển của não bộ.

Kiểm tra kết quả khám nghiệm tử thi của trẻ sơ sinh càng làm dấy lên nghi ngờ về sự lây truyền từ mẹ, điều chưa từng được ghi nhận trước đây.

Đồng tác giả Ali G. Saad, MD, giám đốc bệnh lý nhi khoa và chu sinh tại Miami, cho biết: "Tôi đã thấy hàng nghìn bộ não được khám nghiệm tử thi trong 14 năm qua và đây là trường hợp nghiêm trọng nhất của bệnh não chất trắng hoặc mất chất trắng trong một bệnh nhân mà không có lý do quan trọng nào. Đó là điều đã kích hoạt cuộc tìm kiếm nguyên nhân."

Các bà mẹ đã của những đứa trẻ trên cũng không giống nhau.

Đồng tác giả Michael J. Paidas, MD, thuộc khoa sản phụ khoa và khoa học sinh sản tại Miami, đã chỉ ra rằng hoàn cảnh của hai bà mẹ, đều ở độ tuổi 20, rất khác nhau.

Một bà mẹ sinh con ở tuần thứ 32 và có biểu hiện COVID rất nặng và phải nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt một tháng. Tiến sĩ Paidas cho biết nhóm nghiên cứu đã quyết định mổ đứa trẻ để cứu người mẹ.

Ngược lại, người mẹ kia bị nhiễm COVID không có triệu chứng trong tam cá nguyệt thứ hai và sinh đủ tháng.

Ông cho biết một trong những nghi ngờ ban đầu về tình trạng của các em bé là bệnh não thiếu máu cục bộ do thiếu oxy. "Nhưng không phải thiếu lưu lượng máu đến nhau thai đã gây ra điều này," ông nói. "Theo những gì tốt nhất chúng tôi có thể nói, đó là do nhiễm virus." Trường hợp rất hiếm.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng những trường hợp này rất hiếm và chưa từng thấy trước đây hoặc kể từ giai đoạn nghiên cứu này theo hiểu biết của họ.

Tiến sĩ Duara nói: "Đây là điều mà chúng tôi muốn cảnh báo cộng đồng y tế hơn là công chúng nói chung. Chúng tôi không muốn công chúng hoang mang. Chúng tôi đang cố gắng hiểu điều gì đã khiến hai lần mang thai này trở nên khác biệt, vì vậy chúng tôi có thể nghiên cứu trực tiếp hướng tới việc bảo vệ những đứa trẻ khác."

Dữ liệu trước đây đã chỉ ra tình trạng tương đối lành tính ở trẻ sơ sinh có kết quả xét nghiệm âm tính với vi rút COVID sau khi sinh. Tiến sĩ Benny nói thêm rằng việc tiêm vắc-xin COVID đã được chứng minh là an toàn trong thai kỳ và cả việc tiêm vắc-xin và cho con bú đều có thể giúp truyền kháng thể cho trẻ sơ sinh và giúp bảo vệ em bé. Bởi vì những trường hợp này xảy ra trong những ngày đầu của đại dịch nên không có vắc-xin.

Tiến sĩ Paidas đã nhận được tài trợ từ BioIncept để nghiên cứu bệnh não do thiếu oxy-thiếu máu cục bộ với Yếu tố tiền cấy ghép, là thành viên ban cố vấn khoa học.  Tiến sĩ Paidas và đồng tác giả Tiến sĩ Jayakumar là những người đồng phát minh ra SPIKENET, Đại học Miami, đang chờ cấp bằng sáng chế vào năm 2023

Bài viết này ban đầu xuất hiện trên MDedge.com, một phần của Mạng Chuyên gia Medscape.

Nội dung được  BS.CKII. Lê Xuân Túy * dịch từ bài https://www.medscape.com/viewarticle/990554#vp_1 trên https://www.medscape.com/

* GIÁM ĐỐC CHUYÊN MÔN BV TÂM TRÍ ĐÀ NẴNG(CMO)

TỔNG GIÁM ĐỐC CHUYÊN MÔN TẬP ĐOÀN Y KHOA TÂM TRÍ(GCMO)