Holly Ellyatt
CNBC-PHÁT HÀNH ngày 24 tháng 5 năm 2021
TÓM LƯỢC CÁC ĐIỂM CHÍNH
Một nhân viên y tế cầm ống tiêm với vắc xin Moderna và Pfizer chống lại bệnh coronavirus (COVID-19) tại một trung tâm tiêm chủng, ở El Paso, Texas, ngày 6 tháng 5 năm 2021.
Một nghiên cứu mới do Cơ quan Y tế Cộng đồng Vương quốc Anh (Public Health England-PHE) chủ trì đã phát hiện ra rằng hai liều vaccine Pfizer-BioNTech hoặc AstraZeneca của Đại học Oxford có hiệu quả chống lại biến thể Covid lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ.Tuy nhiên nghiên cứu cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tiêm hai liều vaccine, vì cả hai loại vắc-xin đều kém hiệu quả đáng kể nếu chỉ tiêm 1 liều.
Nghiên cứu cũng đã cho thấy hai liều của một trong hai loại vaccine trên có hiệu quả tương tự như nhau trong việc bảo vệ cơ thể chống lại biến thể xuất hiện lần đầu ở Anh, biến thể này đã trở thành một chủng vượt trội ở phương Tây.
Tiến sĩ Jenny Harries, Giám đốc điều hành của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh, nói với BBC rằng nghiên cứu đã cung cấp "bằng chứng thực tế đầu tiên về hiệu quả của vaccine " chống lại biến thể lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ.
Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 4 đến tháng 5, phát hiện ra rằng vaccine Pfizer-BioNTech có hiệu quả 88% ở hai tuần sau liều thứ hai đối với bệnh có triệu chứng từ biến thể B.1.617.2 Covid - một biến thể phụ (subtype) của biến thể xuất hiện ở Ấn Độ vào mùa thu năm 2020, sau đó đã lan sang châu Âu. Vaccine có hiệu quả 93% hai tuần sau liều thứ hai chống lại biến thể B.1.1.7. được phát hiện lần đầu tiên ở Vương quốc Anh vào mùa thu năm 2020.
Trong khi đó, hai liều vaccine AstraZeneca được phát hiện có hiệu quả 60% đối với bệnh có triệu chứng từ biến thể B.1.617.2 từ Ấn Độ, so với 66% hiệu quả đối với chủng từ Vương quốc Anh.
“Hiệu quả của vaccine bảo vệ chống lại bệnh có triệu chứng từ biến thể B.1.617.2 tại Ấn Độ và biến thể B.1.1.7 tại Anh là tương tự sau 2 liều chủng và được kỳ vọng sẽ có hiệu quả cao hơn nữa để giảm tỉ lệ nhập viện và tử vong. Các tác giả nghiên cứu viết, các kết quả đã được công bố hôm thứ Bảy dưới dạng bản in trước và nghiên cứu vẫn chưa được đánh giá ngang hàng.
PHE cho biết khả năng đáp ứng miễn dịch giữa các loại vaccine sau hai liều “có thể được giải thích bởi thực tế là việc triển khai liều thứ hai của AstraZeneca muộn hơn so với vaccine Pfizer-BioNTech và các dữ liệu khác về hồ sơ kháng thể cho thấy cần nhiều thời gian hơn để đạt được hiệu quả tối đa với vắc xin AstraZeneca”.
Tuy nhiên, cả hai loại vaccine chỉ có 33% hiệu quả chống lại bệnh có triệu chứng từ B.1.617 và 50% đối với biến thể B.1.1.7 ba tuần sau liều đầu tiên.
Biến thể đáng lo ngại
Biến thể lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ đã được cho là nguyên nhân gây ra đợt bùng phát dịch thứ ba nghiêm trọng ở quốc gia này, gây quá tải cho các bệnh viện và khiến hàng nghìn người tử vong vào mùa xuân năm nay. Có những lo ngại rằng vaccine Covid có thể kém hiệu quả hơn bởi biến thể này, vì vậy dữ liệu mới nhất sẽ giúp xoa dịu những lo lắng đó.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, vào đầu tháng 5, biến thể Ấn độ hiện nay đã được phát hiện ở nhiều quốc gia và gọi nó là một “biến thể đáng lo ngại”. Nghiên cứu PHE đã phân tích dữ liệu từ 1.054 người, thuộc mọi nhóm tuổi và một số sắc tộc, được xác nhận là có biến thể B.1.617.2 thông qua giải trình tự bộ gen. Dữ liệu được thu thập từ ngày 5 tháng 4 và do đó bao gồm khoảng thời gian kể từ khi biến thể B.1.617.2 (một trong ba loại biến thể phụ được tìm thấy ở Ấn Độ) xuất hiện ở nhiều vùng thuộc Vương quốc Anh.
“Cũng như các biến thể khác, hiệu quả kỳ vọng cao hơn đối với việc giảm tỉ lệ nhập viện và tử vong. Hiện không có đủ số lượng người bệnh và thời gian theo dõi đủ để ước tính hiệu quả của vaccine đối với các kết quả từ biến thể B.1.617.2. PHE sẽ tiếp tục đánh giá điều này trong những tuần tới”, nhóm nghiên cứu cho biết thêm.
Trả lời nghiên cứu Bộ trưởng Y tế Vương quốc Anh, Matt Hancock, đã mô tả những phát hiện này là "đột phá và chứng minh chương trình tiêm chủng Covid-19 có giá trị như thế nào trong việc bảo vệ cơ thể kháng lại virus."
Dữ liệu của chính phủ cho thấy, Vương quốc Anh đã tiêm cho hơn 22 triệu người hai liều vaccine Covid, trong khi 72% dân số (hoặc gần 40 triệu người) đã tiêm một mũi.
Ông Hancock cho biết dữ liệu mới nhất nhấn mạnh “liều thứ hai quan trọng như thế nào để đảm bảo khả năng bảo vệ mạnh nhất có thể” chống lại Covid-19 và các biến thể của nó.
Phân tích PHE riêng biệt chỉ ra rằng chương trình tiêm chủng Covid-19 của quốc gia này cho đến nay đã ngăn ngừa được 13.000 ca tử vong và khoảng 39.100 ca nhập viện ở người lớn tuổi ở Anh, tính đến ngày 9 tháng 5.
Nguồn: https://www.cnbc.com/2021/05/24/two-doses-of-covid-vaccines-provide-protection-against-india-variant.html
Lược dịch: Bác sỹ Hồ Ngọc Kính
Đại học Phan Châu Trinh